dinsdag 18 september 2012

Op de bodem


Soms kan een mens niet dieper zinken. Dan is de absolute bodem bereikt. Dat was de enige conclusie die ik kon trekken toen ik in het holst van de nacht, in een hotelbed in een vreemde stad, mezelf terugvond in mijn eigen diarree.

Het was de eerste keer dat ik op vakantie was zonder intimi om voor me te zorgen. Ik had een contract gesloten met de regionale Thuiszorgorganisatie en die zouden mij komen helpen met douchen en aankleden. Dat vond ik al heel wat om te gaan doorstaan; het aangeraakt worden door vreemde handen. Functionele aanraking noemen ze dat. Naast mijn vrees ervoor was ik ook wel nieuwsgierig. Een beetje zoals een antropoloog die oog in oog staat met het onbekende. Hoe zou zoiets voelen?

Dat ik naast die eerste ervaring met functionele aanraking ook de ervaring zou hebben van een compleet verlies van decorum, wist ik gelukkig niet. Ik weet dat er mensen zijn die alleen al bij de gedachte aan zo’n aantasting van de uiterlijke waardigheid, er toe overgaan een “voltooid leven” verklaring te ondertekenen. Het idee dat een ander je uit je eigen poep moet redden lijkt ondraaglijk. Liever dood dan dat. En al behoor ik niet tot die groep, ik zou zeker ook door angst bevangen zijn geraakt als ik van tevoren had geweten dat mijn darmen dit scenario voor mij in petto hadden. 

Inmiddels heeft de ervaring mijn angst ingehaald. Ik heb geen tijd gehad om bang te worden, want ik bevond me er ineens midden in. En na de eerste ontkenning - het lukt me vast wel dit zelf op te ruimen - kwam de overgave. Ik moet de alarmcentrale van de Thuiszorg bellen voor hulp. Deze klus ga ik in mijn eentje niet klaren.

Mijn redder in nood bleek Hero te heten. Op z’n Hollands. Een zachtaardige ietwat onhandige man die wat sturing mijnerzijds nodig had om niet overal kledders diarree te verspreiden en daar vervolgens zelf over uit te glijden. En terwijl ik daar zat, in de geur van mijn eigen poep en in de grootst mogelijke afhankelijkheid van een onbekende ander, overviel me een wonderbaarlijke lichtheid. Ik had een van de diepste punten in een mensenleven bereikt, en desondanks - of juist daardoor? - was ik niet alleen onaangetast mezelf, maar maakte ook een vreemd soort bevrijding en onafhankelijkheid zich van me meester. Alsof ik verlost werd van een angst die altijd in een ver hoekje van mijn geest op me gedrukt had. Ook al wist ik dat zelf niet. 

Vroeger hing er bij mijn tante in huis een tegeltje aan de muur. Daarop een krullerige tekst omringd door Delfts Blauw:


Een mens lijdt dikwijls het meest,
aan het lijden dat hij vreest,
doch dat nooit op zal komen dagen...

En ik realiseer mij plotseling dat ook als dat wat het meest gevreesd wordt zich wel voltrekt, het lijden vaak minder erg is dan verwacht. De zeepbel van angst die in die nacht op de bodem van het bestaan uiteenspatte, laat tintelfrisse spettertjes in mij achter. Me laten verzorgen door vreemden is in één klap een piece of cake geworden.  

8 opmerkingen:

Corrie zei

Lieve Marie José, ik behoor zeker tot de categorie "Liever dood dan meemaken wat jij hebt meegemaakt". Juist daarom ben ik waarschijnlijk zo onder de indruk van dit verhaal. Ik heb grote bewondering voor de manier waarop jij in het leven staat en negatieve ervaringen in iets positiefs weet om te zetten. Misschien is het tweede deel van de tekst op het tegeltje helemaal waar:
"Het leed dat is weegt niet zo zwaar, als vrees voor allerlei gevaar. En komt dat eens in huis, dan helpt God altijd weer en geeft Hij kracht naar kruis".
Ik geloof alleen niet zo in God, maar denk dat die kracht wel ergens in jezelf aanwezig is.
Nogmaals bewondering en respect!! Je bent een kanjer.
Corrie

Anoniem zei

Mooi, kanjer ben je!

Anoniem zei

tintelfrisse spettertjes... goed gekozen!

Wat een drama Marie-Jose! Ow en ik zou het nog erger vinden als er een man binnenkwam...

Liefs Eelke

Jolande merlijn zei

Lieve schat, ik bewonder je maar nog meer dan dat hou ik van je!
Liefs jolande

Anoniem zei

Ik ben geroerd, wat heb je dit weer mooi geschreven.
Liefs, Lies

Anoniem zei

Misschien is een vreemde eigenlijk ook wel prettiger. Een vreemde in een stad waar je ook nooit meer komt. Eigenlijk heel anoniem. Beter nog dan dat mijn lief me moet redden uit zo'n situatie.

Anoniem zei

Lieve Marie José,

Je weet niet hoe groot het geschenk is wat je mij met deze blog geeft. Ik ga met uitgezaaide eierstokkanker mijn terminale fase in. Sinds een week komt thuiszorg twee keer per week langs. Ze zijn goed: alleen nog maar een gesprekje om een relatie op te bouwen. Zo kan ik aan hen wennen voordat we in de fase van de intieme verzorging komen. Ik zie er tegenop. Dacht dat mijn grens bij de luiers lag. Die gebruik ik nu preventief en wat blijkt: er is volwaardig leven mogelijk, ook als volwassene in de luiers.
Jouw blok geeft mij iets om aan vast te grijpen. Je deelt jouw levenservaring waar ik mij hoopvol aan vastklamp. De wetenschap dat ik nog niet weet hoe ik mijn waardigheid behoud, maar zie MarieJosé: het kan echt. Hoopvol. Waardevol.
Ik wil je daarvoor uit de grond van mijn hart bedanken.

Een warme groet van Suzanna van de Hunnen

Anoniem zei

annemiek van gurp;
Lieve schat, ik vind het heel zinnig dat je hier nu over hebt geschreven. Je hebt op een mooie manier een groot taboe doorbroken en ik hoop dat je stuk door heel veel mensen gelezen zal worden. Uit mijn jaren als verpleegkundige herinner ik me nog heel goed hoeveel gène er vaak was bij patienten zodra er sprake was van poep die door een ander opgeruimd moest worden. De meeste mensen zijn er ook wel snel aan gewend. Het is inderdaad veel minder erg dan je vantevoren denkt dat het is.
'zo krijg je meer te dragen, dan God te dragen geeft'....